Dzikie Mazury, to najlepiej zachowana pod względem przyrodniczym, krajobrazowym i kulturowym część Mazur. Znajduje się w północno-wschodniej części tej krainy. To najbardziej nieznana i tajemnicza kraina tej części Polski.
Znajdują się tu jedne z najbardziej dzikich puszcz w Polsce - Romincka i Borecka, kilkanaście wiosek z architekturą sprzed 1945 roku, zachowany jest jeszcze naturalny krajobraz. To nieprzebadany i nie odkryty obszar o bardzo ciekawej historii okresu prehistorycznego, średniowiecza i czasów współczesnych. Doskonały teren do badań, poszukiwań, aktywnej i tematycznej turystyki, odkrywania tajemnic i bardzo różnej pracy społecznej na rzecz miejscowej ludności, przyrody i kultury. Jedna z ostatnich tak dziewiczych i niezbadanych części Polski. Niestety walory tego obszaru drastycznie giną i grozi to utratą ważnego w skali kraju potencjału przyrodniczo-kulturowego.
Kampania Dzikie Mazury
Różne rejony Mazur mają swoje wykreowane oblicze ściągające rzesze turystów. Północno-wschodnia część województwa warmińsko-mazurskiego nie ma funkcjonującego w branży turystycznej własnego wizerunku. Tym samym nie stanowimy dla poważnego ruchu turystycznego zachęty by odwiedzać nasze gminy. Jednocześnie posiadamy atuty, które czynią nasz region wyjątkowym zarówno na Mazurach jak też w całym kraju. Jest to najdziksza część Mazur posiadająca zachowaną w stanie naturalnym przyrodę, niezniszczony krajobraz naturalny i kulturowy, najczystsze wskaźniki czystości powietrza w kraju, a także pozostawioną architekturę wsi. Jednym słowem, to co dla innych rejonów jest już w ogóle nieosiągalne (np. stan przyrody i krajobrazu) lub co przy wielkich nakładach próbuje się robić (np. odtwarzanie starej zabudowy) – my mamy za darmo i już teraz! Wręcz niewytłumaczalne jest to, że dysponując tak wielkim zasobem historyczno-kulturowo-turystycznym w tak niewielkim stopniu wykorzystujemy swój potencjał turystyczny, jednocześnie cierpiąc na brak miejsc pracy…
Idea kampanii Dzikie Mazury polega na tym aby w sposób zrównoważony rozwinąć w oparciu o mieszkańców tego obszaru (jeśli to będzie niemożliwe, to firmy zewnętrzne) ruch turystyczny i wypromować nasz obszar wraz z jego atutami. Trzeba to jednak zrobić tak, aby przy okazji nie zniszczyć przyszłości dla następnych pokoleń i zachować w stanie niepogorszonym to, co mamy najcenniejsze – krajobraz, kulturę i przyrodę. Kampania dotyczy terenów gmin:, Budry, Kruklanki, Kowale Oleckie, Dubeninki, Pozezdrze, Świętajno, Banie Mazurskie, Gołdap, Węgorzewo, Srokowo.
W kampanii zakłada się powstanie około 100 nowych miejsc pracy w każdej gminie w branży turystycznej i jej pokrewnych.
Podstawowymi celami kampanii są:
-zachowanie dziedzictwa przyrodniczego, kulturowego, naturalnego krajobrazu,
- rozwój turystyki w oparciu o zasady zrównoważonego rozwoju z wykorzystaniem naszego bogactwa przyrodniczego i kulturowego, rozwój społeczeństwa lokalnego i tworzenie nowych miejsc pracy.
Historia Dzikich Mazur
Początki Kampanii Dzikie Mazury sięgają roku 2000, kiedy w ramach pracy Harcerskiego Ruchu Ochrony Środowiska im. Św. Franciszka z Asyżu (rok powstania 1986) opartą na podobnych zasadach i o takiej samej nazwie kampanię próbowano rozpowszechnić na obszarze całych Mazur. Akcja się jednak wtedy nie powiodła.
Nową jej odsłoną stał się fakt przeniesienia siedziby HROŚ do Ściborek i założenie Republiki Ściborskiej. Doskonale zachowane walory przyrodnicze, kulturowe tej okolicy oraz obserwowane niekorzystne zmiany stworzyły potrzebę rozpoczęcia tu działań ochronnych i rozwojowych. Pierwotnie projekt rozwoju turystycznego był wykonywany dla północnej części gminy Banie Mazurskie i północno-wschodniej części gminy Budry. Pierwszymi konkretnymi opracowaniami były: szlak pieszy „Rysie Bagno” i rowerowy „Góry Klewińskie”.
Za namową Wójta Gminy Budry Józefa Markiewicza idea rozwoju turystycznego rozszerzyła się na teren gmin sąsiednich.
Przez 2 lata była prowadzona oddolna inicjatywa opracowania dla gminy Banie Mazurskie planu rozwoju turystyki północnej części gminy. W pracach wzięło około 30 mieszkańców gminy i powstał niezwykły projekt zakładający stworzenie około 100 nowych miejsc pracy na terenie gminy – głównie z myślą o ludziach młodych – miał to być dla nich powód wracania do swoich miejscowości po zakończeniu nauki. Projekt został odrzucony przez radnych gminy Banie Mazurskie po lobbingu 3 miejscowych zwolenników budowy na tym terenie farm wiatrowych.
Po kilku latach przygotowań i intensywnej pracy społecznej powstało Partnerstwo Dzikie Mazury i stowarzyszenie o tej samej nazwie do obsługi partnerstwa zrzeszające około 40 instytucji, stowarzyszeń i osób prywatnych. Grupa prowadziła szereg przedsięwzięć, jednak po 2 latach doszło do regresu działalności.
Ta sytuacja spowodowała nowe kierunki działań – m.in. powstała Akcja Dzikie Mazury, a cała kampania zmodyfikowała swoje kierunki działań i przygotowała nowe przedsięwzięcia.
Od początku koordynatorem działań kampanii jest Dariusz Morsztyn.